معضلات كيفيت هوا دركلان شهرها
در سالهاي اخير به علت افزايش جمعيت شهر ها و همين طور گسترش فعاليت هاي صنعتي با آسيب هاي جدي اي در زمينه آلودگي هوا مواجه هستيم. بخش اعظم اين آلودگي ها مربوط به اتومبيل ها مي باشد كه به ويژه در شهر هاي بزرگ تعداد آنها زياد بوده و آلودگي وسيعي را اجاد مي كنند. قطعا بايد براي اين بحران راهكاري در نظر گرفته و اجرا شود ؛ چرا كه زيان هاي جبران ناپذير و خطرناكي را در آينده در پي خواهد داشت. كاتاليست از جمله اجزايي است كه در سيستم اگزوز خودرو تعبيه شده و نقش موثري را در اين باره ايفا مي كند ، اما چرا بهبودي حاصل نمي شود؟ به موارد زير توجه كنيد:
- مشكل عدم آگاهي كه ناشي از عدم آشنايي مردم با مبدل كاتاليست و تاثير آن بر بهبود آلودگي هواست و نيازمند كار فرهنگي در سطح جامعه است. برخي افراد از كاهش قدرت موتور به دليل عملكرد مبدل كاتاليست گله دارند كه بايد به آنها گفت، در صورتي كه موتور و سيستم ها تنظيم باشند، مبدل كاتاليست فقط مقدار كمي بر شتاب اثر مي گذارد كه اين بها را مي بايستي همگان براي بهبود و پاكيزگي هوا پرداخت كنند.
- نبود الزام استفاده از كاتاليست در خدمات پس از فروش و خودروهاي قديمي. با توجه به تعداد بسيار زياد خودروهاي قديمي اكثر آلودگي هاي شهرها ناشي از عملكرد اين نوع خودروهاست. سازمان محيط زيست بايد طرح اجباري شدن استفاده از مبدل كاتاليست را براي تمام خودروهاي قديمي اجرا كند تا هزينه هاي دولت در اجباري كردن خودروهاي توليدي جديد، هدر نرود.
- نبود افراد متخصص و عدم دقت در ايستگاه هاي تست معاينه فني. باتوجه به اينكه خودروها، مجبور به گذراندن مراحل معاينه فني سالانه شده اند، سازمان حفاظت از محيط زيست بايد نظارت خود را در اين ايستگاه ها افزايش دهد تا احيانا تخلفي (عمدي يا سهوي) صورت نپذيرد.
گاز اگزوز شامل آلودگي هاي مهمي ازجمله كربن مونوكسيد (CO)، هيدروكربن هاي نسوخته(HCs) و اكسيدهاي نيتروژن (NOx)هست، كه به عنوان يكي از جدي ترين منابع آلودگي هوا به شمار مي رود.
در جدول زير اثر انواع آلاينده ها بر سلامتي گروه هاي مختلف سني بررسي شده است.
كارايي كاتاليست هاي سه راهه
وضع قوانين سختگيرانه ي نشر خروجي اگزوز وسايل احتراقي، منجر به استفاده ي وسيع از كاتاليست هاي سه راهه (TWC) شده است. گازهاي خروجي اگزوز از يك TWC عبور مي كند تا اثرات آلودگي را كاهش دهد.
كاتاليست ها مواد ويژه اي هستند كه با توجه به ساختار شيميايي- فيزيكي خود قادر مي باشند كه سرعت انجام يك واكنش را بالا برده و انجام واكنش را در شرايط ساده تري ازنظر دما- فشار و با راندمان بيشتر صورت دهند و گرچه در واكنش دخالت مي كنند، ليكن در انتهاي واكنش بازيابي مي گردند به طوريكه مقدار كاتاليست در سيستم تغيير نمي كند. از بعد شيمي فيزيكي يك كاتاليست مناسب، سبب پايين آمدن انرژي فعال سازي گونه هاي اوليه جهت انجام واكنش شده و درنتيجه واكنش در شرايط راحت تري به انجام مي رسد.